Informatief extract:
This disposition to admire, and almost to worship, the rich and the powerful, and to despise, or, at least, to neglect persons of poor and mean condition [...] is [...] the great and most universal cause of the corruption of our moral sentiments.
De neiging om de rijken en machtigen te bewonderen, bijna te aanbidden, en om mensen in armoede of gebrekkige staat te verachten of op zijn minst te verwaarlozen is de grootste en meest universele oorzaak van de verrotting van onze morele gevoelens en opvattingen. [eigen vertaling]
Referentie:
Smith, Adam, The Theory of Moral Sentiments by Adam Smith, 1759, aanhef chapter III, section III, part I (integrale tekst is ondermeer hier te vinden).
Creatieve commentaar:
Dit citaat wat voor mij een haast evangelisch karakter heeft (iets te academisch verwoord, maar toch zie ik het Jezus wel gezegd hebben), kwam ik tegen in fragment uit het laatste hoorcollege van de historicus Tony Judt (19.10.2009, zichtbaar aangedaan door ALS, zie hier integraal) die Andries Baart in een presentatie in 2013 gebruikte (zie hier op 44'56").
Baart klaagt de recente ontwikkelingen in de Nederlandse zorg aan. De nieuwe wetgeving wil van de Nederlanders meer zorgzame burgers maken, door hun meer te belasten met zorgtaken voor familieleden. Dit is volgens Baart in een doorgedreven meritocratisch en concurrentiële samenleving moeilijk realiseerbaar. Het lijkt volgens Baart ook op een de-institutionalisering van de zorg, maar achter de schermen gaat het om meer institutie en meer regeltjes. Volgens Baart gaat zorg om kijken naar de mensen die het moeilijk hebben. Zorg is daarom een kwetsbaar facet van een samenleving. En net nu wordt het doordrongen van commercialisering en herinstitutionalisering. "Hoe kunnen we de kwetsbaarheid van de zorg zelf boven water houden?" De kwetsbaarheid moet in beeld blijven en we moeten blijven vragen waarover het in de zorg gaat. Baart gelooft niet dat de zorgsector de recente rariteiten kan overleven en nog altijd zorg kan blijven. Dit baart hem zorgen.
Doordat Andries Baart in zijn presentatie Tony Judt opvoert, krijgt zijn talk een politiek karakter zonder dat hij zelf op een soort politiek spreker begint te lijken. Tony Judt heeft het immers niet over zorg in enge zin. Judt doet zijn beklag over wat men de begrafenis van de welvaartstaat en van de sociaaldemocratie zou kunnen noemen. Als Judt deze woorden uitspreekt (2009) zijn de sociaaldemocraten nog aan de macht in Groot-Brittanië en dit al sinds 1997. En wat hij zich beklaagt in het fragment voorafgaand aan het citaat van Smith is de jacht op en degradering van werklozen die hij aantreft in Groot-Brittanië en elders. Het is duidelijk dat Tony Blair Tatchers grootste verwezenlijking was. Terug naar de tijd van Charles Dickens.
Commercialisering van de zorg en culpabilisering van werklozen zal binnenkort bij ons schering en inslag worden. Maar het werd reeds goed voorbereid door de vorige regeringen met onder andere sociaaldemocraten aan het stuur. "Waarom laten we deze regressie toe? Waarom vinden we niet de juiste woorden om die te veroordelen?" vraagt Tony Judt zich af. Ik vraag me af waarom Vlaanderen zich heeft laten inpakken door "de kracht van verandering". Is het omdat de linkse partijen die de afgelopen jaren aan het stuur zijn geweest (Rooms-rood, Paars-groen, Paars, Tripartite) geen links beleid hebben gevoerd, maar de begrafenis van de welvaartsstaat hebben voorbereid? De begrafenis van de welvaartsstaat door de partijen die nu aan het stuur komen lijkt perfect samen te gaan met wat Smith aanklaagt. Vandaag vertaald onder de leuze dat alleen de werkgevers de bron van van onze welvaart vormen (zie hier) en dus dat zij in de watten moeten gelegd worden. Laat ons beginnen deze afgoderij aan met kracht te bestrijden. Onze zorg, ons onderwijs en ons pensioen hangen er vanaf.
