Evangelicals in Amerika

Referentie:

Herman Van Rompuy, "De wereld van gisteren", Tertio 23.9.2020, p. 5

Informatief extract:

"Natuurlijk zijn gevoelens belangrijk en is het leven meer dan de economische rationaliteit. Maar negatieve gevoelens heb ik nooit als een vooruitgang ervaren. Dan gaat het over woede, afgunst, gierigheid, geldzucht, vernederen, hoogmoed. Men moet geen morele idealist zijn om het daar moeilijk mee te hebben. In de States zijn het de grootste evangelicals die met die destructieve gevoelens rondlopen. Om de eigen of de vermeende identiteit te behouden, verdraagt men zelfs dat leiders geen ethiek hebben zolang zij maar de identiteit beschermen. Het christendom is dan alleen een laagje vernis. Ik moet dan denken aan president Abraham Lincoln: “Mijn zorg is niet of God aan onze kant staat maar we moeten ons vooral afvragen of wij aan Gods zijde staan”."

Creatieve commentaar:

Regelmatig krijg ik afgedankte Tertio's van mijn vader. Altijd interessant om even de filosofische en politieke zaken na te kijken. Regelmatig ben ik het niet eens met wat er in staat, regelmatig ook wel. Dat is het voordeel van een blad zwalpt tussen conservatisme en oprechte sociale en ecologische kritiek, onrecht en neo-liberalisme aanklaagt maar zelden de fond van de zaak raakt en regelmatig een elite aan het woord laat die staat voor de bescherming van het kapitalisme: iemand dus als Herman Van Rompuy. Wat deze echter over de Amerikaanse evangelicals zegt, en helaas er lopen er bij ons ook van dat slag rond - gelukkig veel minder, is wel raak. Wellicht is het ook van toepassing op de Afro-Amerikaanse vrouw ik die ik gisteren op de Zevende Dag hoorde Trump verdedigen. Zucht. Laten we hopen dat zoveel mogelijk Amerikanen er ondertussen toch andere ideeën op na houden en Trump massaal zullen dumpen. Helaas in het voordeel van iemand als Biden: een neo-liberaal, een interventionist, iemand die "niets zal veranderen aan het systeem dat in functie van de meest vermogenden draait."

Lees meer hier.

Drogredeneringen en afleidingsmanoeuvres in het abortusdebat

Referentie:

Els Van Hoof, "Over die 18 weken was er geen consensus", De Standaard 20.11.2019, p. 35 (https://www.standaard.be/cnt/dmf20191119_04725881)

Commentaar:

"Over die 18 weken was er geen consensus" luidt de titel van een opiniestuk van een CD&V-feministe. Natuurlijk niet, die zal er ook nooit zijn. Niet onder artsen, noch onder politici. Mocht dat een eis zijn voor medisch-ethische vraagstukken dan bleven we op zowat elk domein ter plaatste trappelen. Hier volgen nog enkele andere puntjes over de drogredeneringen, de afleidingsmanoeuvres, de hypocrisie en de halve waarheden in de actuele abortusdiscussie. De precieze classificatie laat ik aan de lezer over. De rode draad is dat ze de kern van de zaak proberen te ontwijken en de vrouwen die erom vragen niet in de ogen kijken.

1. "Het voorstel heeft geen Vlaamse meerderheid." Dit argument kan enkel relevant zijn voor mensen die een separatistische logica volgen.
2. "De problematiek van abortus moet beter in kaart gebracht worden." De kaart kan altijd beter, maar lost in feite niet het probleem op van vrouwen die na 14 weken amenoroe vragen om een zwangerschapsonderbreking. Dat is een fundamenteel gegeven en dat zal na wetenschappelijk onderzoek niet opgelost geraken. Welk onbekend feit zou relevant zijn om de discussie in het voordeel van de tegenstanders te beslechten? Ik kan er geen bedenken dat waarschijnlijk is, de tegenstanders blijkbaar ook niet. Mensen vergeten dikwijls dat abortus internationaal gesproken een goed bestudeerd onderwerp is.
3. "Een late ingreep heeft een zwaardere impact." Klopt wellicht in de meeste gevallen, maar een gedwongen verderzetting van de zwangerschap is geen lichter alternatief. Dat is uitgebreid bestudeerd.
4. “Een voldoende lange wachttermijn is nodig.” Hier verdraait de schrijfster de feiten. Heel wat vrouwen hebben voldoende gewacht voordat ze de stap zetten naar een abortuscentrum. Een bijkomende wachttermijn is dan overbodig en bezwarend. Sommige vrouwen hebben tijd nodig. Het zijn net de tegenstanders die de tijd die sommige vrouwen nodig hebben kort willen houden. Het wetsvoorstel verplicht echter niemand om snel te beslissen (tenzij tegen de 20 weken amenorroe).
5. “Laten we de sociaal-economische noden verder bestuderen.” Heel veel sociaal-economische noden in onze land zijn heel goed gekend. Laten we er iets aan doen. Het Vlaams regeerakkoord waar CD&V mee de pen vasthield is zacht gezegd weinig belovend. Het lost in elk geval niets op voor de vrouwen die nu geholpen moeten worden.
6. “Er is gebrek aan preventie.” Stel dat we de wet goedkeuren en gelijk veel steviger inzetten op preventie. Wat is dan het probleem?
7. “Abortus is goedkoper dan anticonceptie”. Dat klopt. Wat houdt CD&V tegen om anticonceptie goedkoper te maken? Maar zelfs perfect gebruik van anticonceptie zal het abortusvraagstuk niet doen verdwijnen, ook niet in het tweede trimester.
8. "Abortus is geen gewone medische handeling." Het woordje ‘gewoon’ is hier misleidend: men verwart een juridisch invulling met een alledaagse. Heel wat medische ingrepen zijn in alledaagse termen geen ‘gewone’ handelingen (bv. een preventieve mastectomie), toch hebben we niet voor elke ingreep met mogelijks een zware impact een apart wettelijk kader, laat staan strafrechtelijk. Laat zorgverleners en patiënten beslissen over wat ‘gewoon’ is en wat niet.

Dat sommige partijen geen bondgenoot zijn is jammer. Het abortusdebat kan men opvatten als een afweging tussen de waarde van ongeboren leven en autonomie van de vrouw. Achter die autonomie kan er heel wat schuilen, maar in feite komt het neer op een afweging die de vrouw maakt van wat voor haar verantwoord ouderschap is. Ik voel me niet geplaatst om dat in haar plaats te doen. De tegenstanders blijkbaar wel.

Filosofisch luchtfietsen over abortus op de kap van vrouwen

Referentie:

J. Lambaerts, "Abortuswet verdient beter dan een bonte coalitie van partijen die in een politieke crisis een opportuniteit zien", Knack Opinie, 14.11.2019, 11:02, https://www.knack.be/nieuws/belgie/abortuswet-verdient-beter-dan-een-bonte-coalitie-van-partijen-die-in-een-politieke-crisis-een-opportuniteit-zien/ [geraadpleegd op 16.11.2019]

Informatief extract:

• "Net zoals het buiten kijf staat dat iedereen (man of vrouw wat dat betreft) baas is over eigen lichaam. Alleen is het maar de vraag of het abortusvraagstuk hier om draait."

• "Wie gewoon onzorgvuldig omsprong met zijn vrijheid moet, zoals ook feministe Simone de Beauvoir (1908-1986) stelde, zijn verantwoordelijkheid dragen."

• "De mens (en de vrouw in concreto) wordt begrepen als een soevereine consument die zijn leven kan inrichten in overeenstemming met zijn persoonlijke voorkeuren."

• "Het is een wat pijnlijke vaststelling dat dezelfde politieke strekking die een degelijke klimaatpolitiek eist op basis van solidariteit met toekomstige generaties, in een andere discussie het eigenlijke bestaansrecht van die generatie afmeet aan de eigen levensplannen."

Creatieve commentaar:

Een abortusvraag speelt zich inderdaad af tegen "het complexe gegeven van verschillende levens die op een ongepast of ongewenst met elkaar verbonden geraken". En de ongewenst zwangere vrouw speelt de hoofdrol. De auteur zou echter veel eerlijker zijn mocht hij gewoon schrijven dat hij het ongeboren leven hoger inschat dan de reproductieve autonomie van een vrouw. Nu doet hij alsof hij dat laatste verdedigt terwijl hij deze eigenlijk zonder voorwerp verklaart vanaf de zwangerschap is aangevat.
Verder blijkt de auteur slecht geïnformeerd over de complexiteit van anticonceptie (is zowel technisch als menselijk nooit perfect) en het fundamentele recht op leven (dat start volgens de Belgische wetgever pas vanaf de bevalling).
Denigrerend is dat hij bijna alle vrouwen met een abortusvraag consumentisme of onverantwoordelijkheid verwijt (verkrachtingen maken gelukkig slechts 1% uit van de abortusvragen). Wellicht zijn niet alle motivaties om een zwangerschap af te breken even ‘hoogstaand' of dwingend, maar maakt dat het veroordelen van vrouwen met zogenaamd ‘slechte’ motieven voor een abortus of 'een gebrek aan verantwoordelijkheid' tot ongewenst moederschap een goede zaak? Misbruikt hij Simone de Beauvoir, een voorvechtster van het recht op abortus, niet als verantwoording om ‘onverantwoorde’ vrouwen te 'straffen' met een kind of een gevangenisstraf?
Hoogst eigenaardig is de koppeling van abortusvragen aan het bestaansrecht van een hele volgende generatie. Vanuit die redenering kan meteen elke particulier bepaalde gezinsplanning op de schop. Want dat is dan 'ook het afmeten van het eigenlijke bestaansrecht van de volgende generatie aan de eigen levensplannen'. 
Tot slot blijkt hij slecht geïnformeerd over de politieke gang van zaken. Voor wat nu op tafel ligt is eigenlijk al sinds de jaren 1970 een vraag geweest, het werd reeds in 2015 door de abortuscentra zeer duidelijk op tafel gelegd, is in 2018 allemaal zeer grondig behandeld in de Kamer, maar heeft het niet gehaald omdat de liberalen het redden van de regering belangrijker vonden dan te gaan voor hun overtuiging. Dat zij hun kar gekeerd hebben, verandert inhoudelijk niets aan het debat.

Over ongewenste meeuwen en ongewenste zwangerschappen

Referentie:

De Standaard, 13.8.2015, p. 13:

Informatief extract:

„Ik zeg altijd: abortus plegen is in België gemakkelijker dan een meeuw neerschieten”

Creatieve commentaar:

Je zou kunnen zeggen dat bovenstaande opmerking van Paul Geerinckx, schepen van milieu, natuur en duurzaamheid voor CD&V niet meer dan een kwestie van slechte smaak is, maar er zit meer achter. De ongelukkige vergelijking is gestoeld op een dubbel onbegrip. Onbegrip van abortus als vraag waarmee vrouwen of koppels die ongewenst zwanger geraken mee worstelen. En onbegrip van de moeilijke verhouding tussen mens en dier. Gelukkig is een abortus laten uitvoeren in België gemakkelijker dan het neerschieten van een meeuw. Laat dat duidelijk zijn.

Ik ga me hier niet uitlaten over de spontane vraag of een embryo of foetus meer waard is dan een meeuw die de vergelijking van de schepen uitlokt. Dit is een nogal abstracte discussie die moeilijk te beslechten is. Wat wel duidelijk is dat onze verhouding tot een ongewenste zwangerschap fundamenteel anders is dan onze verhouding tot een ongewenste meeuw. En dat maakt deze vergelijking op zich ongepast. 

Wat de meeuwen betreft wordt de betrokken schepen gelukkig tegengesproken door zijn partijgenoot en bevoegd minister Schauvliege. Het is niet omdat je last hebt van meeuwen dat het er ook te veel zijn. Er blijkt geen goede reden om meeuwen neer te schieten als men er vanuit gaat dat meeuwen als soort waardevol zijn om te behouden aan onze kust. Er kunnen verschillende oorzaken zijn voor de meeuwenplaag: van te weinig beschikbaar voedsel op zee tot verhoogde intelligentie van de dieren. De strijd tussen de intelligentie van de mens en de meeuw moet in alle geval op een intelligente manier beslecht worden en het willekeurig neerschieten van meeuwen kan men moeilijk in deze situatie als de meest intelligente oplossing beschouwen. 

De meeuw kan men beschouwen als een indringer in onze leefwereld (of is het eerder omgekeerd?), maar men kan niet zeggen dat we tegenover het voortbestaan van een meeuw een actieve, persoonlijke, intieme en duurzame verantwoordelijkheid hebben. Dit is wel het geval bij de confrontatie met een onbedoelde zwangerschap: kunnen en/of willen we de komende twintig jaar en mogelijk langer de zorg opnemen voor het kind dat uit de zwangerschap zal voortkomen? Dit is een persoonlijk vraagstuk dat een persoonlijk antwoord dient te krijgen. De overheid hoeft hier enkel te waken over de omkadering en niet over de individuele beslissingen zelf. De lastige meeuwen dagen ons echter uit tot een collectieve reflectie over de plaats van meeuwen aan onze kust. De koppeling van meeuwen aan abortus suggereert dat de reflectie over ongewenste meeuwen in hoofdzaak een persoonlijke kwestie is of dat de reflectie over wat te doen met een onbedoelde zwangerschap in hoofdzaak een publieke kwestie is. Dat doet onrecht aan beide uitdagingen en verdient het om bestreden te worden.

"Er is geen alternatief" is een totalitaire uitspraak

Referentie:

Stefaan Van Brabandt, in: TerZake, 9.12.2014, ca. min. 26, http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/videozone/programmas/terzake/2.36741

Informatief extract:

Annelies Beck: Waarom is het belangrijk dat filosofie op tv komt?[...]

Stefaan Van Brabandt: [...] Wat is het voordeel van de twijfel: de verwondering. Het vertrouwde wordt vreemd. De oude vanzelfsprekendheden worden in vraag gesteld. We proberen een ander perspectief te bieden. Eigelijk een alternatief bieden. Vandaag de dag is er naar mijn gevoel een totalitaire uitspraak: "Er is geen alternatief". Dat wordt ons aangepraat. Maar ik denk dat er wel een alternatief is. [korte transcriptie]

Creatieve commentaar:

Stefaan Van Brabandt durft in TerZake de mantra's van de huidige machthebbers ('langer en meer werken', 'er is geen alternatief') naar de schroothoop mikken. Prachtige televisie was dat. Spijtig dat ik het programma zelf nog niet online kan bekijken. [Ondertussen natuurlijk de hele reeks - geweldige televisie was dat.] 

Bayer: "We hebben dit product ontwikkeld voor Westerse patiënten die het zich kunnen veroorloven."

Referentie:

Joye, Tim, "Kan onze gezonheid opnieuw op de eerste plaats komen", DeWereldMorgen 16.9.2014, http://www.dewereldmorgen.be/artikel/2014/09/16/kan-onze-gezondheid-opnieuw-op-de-eerste-plaats-komen 

Informatief extract:

"We hebben dit product niet ontwikkeld voor de Indiase markt. We hebben dit product ontwikkeld voor Westerse patiënten die het zich kunnen veroorloven." Marijn Dekkers, de topman van Bayer, over het kankergeneesmiddel Nevaxar op een farmatop in de context van het Indiase geneesmiddelen beleid.

Creatieve commentaar:

Het geneesmiddel schijnt 67.000 euro te kosten en volgens de auteur komen de farmaceutische bedrijven hiermee ruim uit de kosten. Farma business is twee keer zo winstgevend als het Amerikaans gemiddelde. De Indiërs maken het voor 177 euro. De auteur spreekt als een van de sturende maatregelen over dwanglicenties. Dit lijkt me goed idee, maar ik betwijfel of in de Indiase kostprijs enige licentiekost is begrepen die de onderzoeks- en ontwikkelingskosten dekken. Dat universiteiten dikwijls veel van de onderzoekskosten op zich hebben genomen hoor je ook vaak, maar deze instellingen bekomen meestal octrooien op hun uitvindingen en vragen aan de bedrijven die ze verder ontwikkelen licentievergoedingen die (hopelijk) de kosten ruim zouden moeten terug betalen als het een succes blijkt. Men zou de rekening eens moeten maken en dan bekijken hoeveel er van dit argument overblijft. Het wordt in alle geval tijd dat niet de kapitaalkrachtige investeerders bepalen welke geneesmiddelen we ontwikkelen en hoe we ze aan de mens brengen, maar dat dit soort levensbeslissende zaken terug in democratische handen komt.

Bewondering voor de rijken en machtigen als bron van verrotting van onze morele gevoelens en opvattingen

Informatief extract:

This disposition to admire, and almost to worship, the rich and the powerful, and to despise, or, at least, to neglect persons of poor and mean condition [...] is [...] the great and most universal cause of the corruption of our moral sentiments.

De neiging om de rijken en machtigen te bewonderen, bijna te aanbidden, en om mensen in armoede of gebrekkige staat te verachten of op zijn minst te verwaarlozen is de grootste en meest universele oorzaak van de verrotting van onze morele gevoelens en opvattingen. [eigen vertaling]

Referentie:

Smith, Adam, The Theory of Moral Sentiments by Adam Smith, 1759, aanhef chapter III, section III, part I (integrale tekst is ondermeer hier te vinden).

Creatieve commentaar:

Dit citaat wat voor mij een haast evangelisch karakter heeft (iets te academisch verwoord, maar toch zie ik het Jezus wel gezegd hebben), kwam ik tegen in fragment uit het laatste hoorcollege van de historicus Tony Judt (19.10.2009, zichtbaar aangedaan door ALS, zie hier integraal) die Andries Baart in een presentatie in 2013 gebruikte (zie hier op 44'56"). 

Baart klaagt de recente ontwikkelingen in de Nederlandse zorg aan. De nieuwe wetgeving wil van de Nederlanders meer zorgzame burgers maken, door hun meer te belasten met zorgtaken voor familieleden. Dit is volgens Baart in een doorgedreven meritocratisch en concurrentiële samenleving moeilijk realiseerbaar. Het lijkt volgens Baart ook op een de-institutionalisering van de zorg, maar achter de schermen gaat het om meer institutie en meer regeltjes. Volgens Baart gaat zorg om kijken naar de mensen die het moeilijk hebben. Zorg is daarom een kwetsbaar facet van een samenleving. En net nu wordt het doordrongen van commercialisering en herinstitutionalisering. "Hoe kunnen we de kwetsbaarheid van de zorg zelf boven water houden?" De kwetsbaarheid moet in beeld blijven en we moeten blijven vragen waarover het in de zorg gaat. Baart gelooft niet dat de zorgsector de recente rariteiten kan overleven en nog altijd zorg kan blijven. Dit baart hem zorgen.

Doordat Andries Baart in zijn presentatie Tony Judt opvoert, krijgt zijn talk een politiek karakter zonder dat hij zelf op een soort politiek spreker begint te lijken. Tony Judt heeft het immers niet over zorg in enge zin. Judt doet zijn beklag over wat men de begrafenis van de welvaartstaat en van de sociaaldemocratie zou kunnen noemen. Als Judt deze woorden uitspreekt (2009) zijn de sociaaldemocraten nog aan de macht in Groot-Brittanië en dit al sinds 1997. En wat hij zich beklaagt in het fragment voorafgaand aan het citaat van Smith is de jacht op en degradering van werklozen die hij aantreft in Groot-Brittanië en elders. Het is duidelijk dat Tony Blair Tatchers grootste verwezenlijking was. Terug naar de tijd van Charles Dickens.

Commercialisering van de zorg en culpabilisering van werklozen zal binnenkort bij ons schering en inslag worden. Maar het werd reeds goed voorbereid door de vorige regeringen met onder andere sociaaldemocraten aan het stuur. "Waarom laten we deze regressie toe? Waarom vinden we niet de juiste woorden om die te veroordelen?" vraagt Tony Judt zich af. Ik vraag me af waarom Vlaanderen zich heeft laten inpakken door "de kracht van verandering". Is het omdat de linkse partijen die de afgelopen jaren aan het stuur zijn geweest (Rooms-rood, Paars-groen, Paars, Tripartite) geen links beleid hebben gevoerd, maar de begrafenis van de welvaartsstaat hebben voorbereid? De begrafenis van de welvaartsstaat door de partijen die nu aan het stuur komen lijkt perfect samen te gaan met wat Smith aanklaagt. Vandaag vertaald onder de leuze dat alleen de werkgevers de bron van van onze welvaart vormen (zie hier) en dus dat zij in de watten moeten gelegd worden. Laat ons beginnen deze afgoderij aan met kracht te bestrijden. Onze zorg, ons onderwijs en ons pensioen hangen er vanaf.